Arms Control Today, жаңалықтар, мамыр 2019 ж.
Arms Control Today журналының "News in Brief" бөлімінен алынған жарияланым Халықаралық қауіпсіздік және саясат орталығы мен The Arms Control Association бірлескен жобасы болып табылады.
ХҚТҰ хабарлайды: Сириядағы шабуыл кезінде хлор пайдаланылған
А.ж. наурыз айында халықаралық тергеушілер 2018 жылы сәуірде Сириядағы Думада шабуыл кезінде химиялық қару пайдаланылғанын растады. Химиялық қаруға тыйым салу ұйымымен (ХҚТҰ) құрылған фактілерді белгілеу жөніндегі Миссия ондаған адамдардың өмірін әкеткен және одан көбін жарақаттаған туралы хабарламаларға сәйкес 2018 жылғы 7 сәуірдегі шабуылға жауаптыларды анықтау мақсатына ие болмаған.
ХҚТҰ, химиялық қаруға тыйым салу туралы Конвенцияның атқарушы-ұйымдарының тергеушілері оқиға болғаннан кейін екі апта бойы шабуыл орнына бара алмады. Тергеушілердің есептемелерінде бұл учаскеде бөгделердің араласу сипаты орын алғаны белгіленген, алайда олар «уытты химиялық заттек бәлкім молекулалық хлор болып табылады» деген қорытындыға келе алған.
Миссия химиялық шабуылдарға жауаптыларды анықтауға уәкілетті емес еді, әйткенмен, есептемеде тәуелсіз талдаушылар мәлімдегендей оқиға орнында әуе кемесі пайдаланғанына сілтейтін бірнеше белгілер белгіленді. Сириялық режимнің авиациясы бар, ал Сирияның мемлекеттік емес субъектілерінде - жоқ. ХҚТҰ жаңа тергеу органын құрды – Сирияда химиялық қаруды қолданып шабуыл жасағанды бағалау үшін тергеу және сәйкестендіру бойынша топты - бұл фактілерді белгілеу жөніндегі Миссиямен расталады (ACT, 2018 ж. шілде/тамыз қар.). Топтың жаңа басшысы тағайындалды және бұл топ бірнеше апта ішінде қызмет атқаруды бастауы тиіс — деп а.ж. наурыздың ортасында ХҚТҰ Бас директоры Фернандо Ариас ХҚТҰ атқарушы кеңесіне хабарлады. – АЛИСИЯ САНДЕРС-ЗАКРЕ
Сауд Арабиясына THAAD ЗҚҚ сату жалғасуда
А.ж. 4 наурызда АҚШ қорғаныс Министрлігі жуырда Сауд Арабиясы үшін зымыранға қарсы қорғаныс кешенін (THAAD) құру бойынша жұмыстардың басталуы туралы Локхид Мартинмен шамамен 1 млрд.долл.сомасынакелісімшарт жасасқанын хабарлады. Келісімшарт 360 тосқауылшы-зымырандарды қосқанда THAAD ЗҚҚ 44 батареясын алуға корольдік үшін 15-миллиардтық мәміленің басталуын белгіледі.
Келісімшартқа 2018 жылы қарашада АҚШ пен Сауд Арабиясы арасында хаттармен алмасудан кейін қол қойылған, мұнда ұшыру қондырғылары, зымырандар мен THAAD ЗҚҚ сәйкес жабдығын сату талаптары ресми түрде қабылданған. Құны 15 миллиард доллар тұратын пакет құны 110 миллиардты құрайтын қару-жарағы бар аса ірі мәміленің бөлігі болып табылады, бұл туралы АҚШ 2017 жылы Сауд Арабиясының көшбасшыларымен келісті.
Келісімшартқа қол қою 2018 жылы қазан айында The Washington Post түсініктемешісі Джамал Хашоггидің өлімінен кейін Сауд Арабиясымен қорғаныс саласында ынтымақтастықты қысқарту мақсатында және АҚШ-тың Йемендегі Сауд Арабиясының әскери қимылдарын қолдау бойынша қауіптер аясында Құрама Штаттарға саяси қысымдар салдарынан жүзеге асқан болатын.
Бастапқы сату Эр-Рияд ресейлік ӘҚҚ С-400 жүйелерін сатып алу туралы келіссөздер жүргізіп жатқаны жайлы болжамдар пайда болған кезде 2017 жылдың тамызы мен қарашасында АҚШ-тың Мемлекеттік департаментімен және Конгресімен мақұлданған болатын. "Рособоронэкспорт" қаруының ресейлік мемлекеттік экспорттаушы директоры Александр Михеевтың айтуынша, осы жылы С-400 беру туралы ресейлік-саудтық келіссөздер жалғасуда. – ШЕРВИН ТАХЕРАН
АҚШ пен Израиль THAAD ЗҚҚ бірлескен оқуларды жүргізуде
Алғаш рет Құрама Штаттар Израильде дайындықтың айлық оқулары үшін THAAD зымыранға қарсы қорғаныс батареясын дамытты. А.ж. наурыздың басында оқулар «Құрама Штаттардың Израильдің аймақтық қауіпсіздігі ісіне бұлжымас бейілділігін көрсетумен» болды, бұл а.ж. 4 сәуірде АҚШ Еуропалық қолбасшылықтың мәлімдемесінде айтылған.
Израиль қарулы күштерінің ресми өкілі подполковник Джонатан Конрикустың айтуынша, Израильдің оңтүстігінде Негев шөліндегі күшею нақты оқиғаға қатысы болмаған, бірақ Израильге жүйені ел қорғанысына біріктіріп, «түрлі сценарилерді модельдеуге» көмектесті.
Аз және орта қашықтықтағы баллистикалық зымырандарға тосқауыл жасауға арналған THAAD ЗҚҚ жүйесі, Израиль өзінің Неватим әуебазасында 2008 жылдан бері өрістеткен Х-диапазонды радиолокаторды пайдаланады.
Израиль премьер-министрі Биньямин Нетаньяху THAAD ЗҚҚ жүйесін жоғары бағалады, а.ж. 4 наурыздағы мәлімдемеде «Бүкіл Таяу Шығыстағы таяу және қиыр қауіптерге қарсы тұру үшін біздің қорғаныс жүйелерімізбен біз күштірек болдық». Күштерді дамыту АҚШ президенті Дональд Трамп Сириядағы америкалық әскерлердің санын азайту туралы хабарлағаннан кейін және Иран мен Ливандағы "Хизбалламен" қарым-қатынастардағы шиеленіс аясында америкалық-израильдік әскери ынтымақтастықты күшейту әрекеті кезінде жүзеге асады.
Израильдің зымыранға қарсы қорғаныс жүйелері «Темір күмбез» жүйесінен тұрады, ол аз қашықтықтағы зымырандар мен артиллерия снарядтарын ұстап қалу үшін, сондай-ақ «Патриот» және «Стрела» зымыранға қарсы қорғаныс жүйелеріне арналған. Израиль «Праща Давид» жүйесінің жетілдірілген нұсқасын, зымыранға қарсы қорғаныстың тактикалық және әуе шабуылына қарсы жүйесін сынау үстінде. - ШЕРВИН ТАХЕРАН
Ашық аспан туралы шарт шеңберіндегі ұшулар 2019 жылы жаңартылады
А.ж. 21 ақпанда Құрама Штаттар 2017 жылдан бері шарт бойынша алғашқы тұрақты ұшу бойынша, 1992 жылғы ашық аспан туралы шарт аясында Ресейді қадағалау бойынша әуе миссиясын өткізді. Келісілген процедураларға сәйкес, шарттың барлық қатысушылары миссия туралы алдын ала хабарлама алды және алты ресейлік шенеуніктер «ұшудың барлық кезеңдерін бақылау үшін» қаруланбаған американдық ұшақпен ұшып кетті деп мәлімдеді АҚШ қорғаныс министрлігінің өкілі подполковник Джейми Дэвис.
Өткен жылы 2018 ж. қазан айында шешілген борттағы қадағалаушылар туралы дауға бола шарт бойынша тұрақты рейстар болмаған. Дегенмен 2018 ж. 6 желтоқсанда Қара теңізде украиналық әскери-теңіз кемелеріне Ресейдің шабуылынан кейін көп кешікпей Украинамен сұратылған Украина үстінен бір «ерекше ұшу» болды.
Құрама Штаттар Калининград үстінен, Польша мен Литва арасындағы сезімтал ресейлік анклав үстінен бақылайтын ұшуларға шамадан тыс шектеулерді қолдана отырып, Ресейді шартты бұзғанына кінәлады, алайда АШҚ-тың ресми тұлғалары дау реттеле алатынына үмітін білдірді. АҚШ-тың қарулануды бақылау және халықаралық қауіпсіздік мәселелері бойынша мемлекеттік хатшының орынбасары Андреа Томпсон 2018 ж. 18 қыркүйекте Ресей болжалды бұзушылық болған жағдайды шешуге сілтейтін қадамдарды қолданғанын мәлімдеді (ACT, 2019 қаңтар/ақпан қар.).
2002 жылы күшіне енген ашық аспан туралы шарт Құрама Штаттары, Ресей және еуропалық елдер арасында сенімділік пен ашықтықты арттыруға бағытталған, ол ақпарат жинау мақсатында оның қатысушыларының барлық аумағынан қарусыз бақылайтын ұшулар жүргізуге мүмкіндік береді. 34 тарап ұшуға жылсайынғы квоталарға ие және шарттың барлық тараптарына жиналған ақпаратты ұсынуы тиіс. – ШЕРВИН ТАХЕРАН
Германия жаңа қаруды бақылауды көздеп отыр
Әлеуетті қауіпті жаңа технологиялар оларды дұрыс емес пайдалануды болдыртпау үшін жаңа көпжақты әдісті талап етеді — деп Германияның сыртқы істер Министрі Хейко Маас 15 наурызда Берлиндегі қауіпсіздік жөніндегі конференцияда мәлімдеді.
«Жаңа технологиялар кәдімгі қаруға қарағанда таратуға, айла-шарғы жасауға және дұрыс емес пайдалануға едәуір тап болғыш», - деді ол. «Мәселе біз технологияларды бақылайтынымызда немесе түпкі нәтижеде олар бізді бақылайтынында».
Маас төрт бөліктен тұратын әдісті жалпылама сипаттап берді: «қарулануды бақылауды қайта зерделеу». Біріншіден, автономды шиеленістерді бақылауда тез шығару қаупіне сілтей отырып, ол автономды қарулану жүйелеріне толық тыйым салатын және адам тарапынан қырғынға ұшырататын қарудың барлық жүйесін тиімді бақылауды қамтамасыз етуді талап ететін ережелерді құруға шақырды (ACT, 2019 ж. наурыз қар.).
Екіншіден, ол шапшаң ілгерілік туралы және зымырандық технологияларды тарату туралы «аз қашықтықтағы зымырандарға қол жетімділікке ие» мемлекеттік емес субъектілермен халықаралық диалогты жөндеуге шақырды.
Үшіншіден, Маас халықаралық қоғамдастықтың ортақ мүдделерін қорғау үшін «киберкеңістіктегі әмбебап мінез-құлық нормалары мен стандарттарды тұжырымдауға» шақырды.
Қорытындылай келе, Маас биотехнология секторына қатысты алаңдаушылықты білдіріп, іс әрекеттер бойынша тәуекелдерді талдау және ұсыну үшін Германия «биологиялық қару туралыКонвенция аясында ғалымдар мен сарапшылардың тұрақты органын құру бойынша жұмыс жасайтын» болады деп хабарлады. – САША ПАРТАН
Ағылшын тілінен аударылған. Түпнұсқа тіліндегі мәтінмен мұнда таныса аласыз.